Skąd się wzięło i co oznacza słowo mafia ?

fot. Sycylijczycy początek XX w.
1 5 617

Aby zrozumieć, czym jest mafia, trzeba cofnąć się do historii miejsca, w którym powstała.

Sycylia – jej historia jest zarazem straszna, jak i niezwykła. Leżąca na szlaku śródziemnomorskich zdobywców od zawsze była najeżdżana i podbijana przez kolejne ludy. Zajęli ją Fenicjanie, Grecy, Rzymianie, Wandale, Ostrogoci, Bizantyjczycy, później Arabowie, Normanie, Germanie, Aragończycy, Hiszpanie i Burboni.

Okupanci wykorzystywali żyzne gleby wysypy i wyzyskiwali sycylijskich chłopów.Wiecznie okupowany lud zaczął tworzyć liczne sekty i tajne stowarzyszenia, wśród których znajdowali się zarówno mściciele, jak i zwykli przestępcy. Wszyscy jednak solidarnie walczyli o to samo – zrzucenie jarzma nałożonego przez najeźdźców. Byli to prekursorzy zjawiska, które później nazwano mafią.

Istnieje wiele hipotez dotyczących pochodzenia tego słowa. Nie pomaga również fakt, że sami mafiosi rozpuszczali fałszywe informacje o swoim stowarzyszeniu, aby wprowadzić w błąd opinię publiczną. Według jednej z nich mafia pochodzi od starofrancuskiego maufer, czyli boga zła. Inna wersja mówi natomiast, że od arabskiego mihfal, oznaczającego stowarzyszenie. Bardziej baśniowe teorie głoszą, że słowo to wywodzi się od imienia pewnej czarownicy lub od masonów z rybackiej wioski.

Najprawdopodobniej jednak zapoczątkowanie mafii w postaci, jaką znamy dziś, możemy zawdzięczać Giuseppe Garibaldiemu, który w XIX wieku wypędził ostatniego króla Burbonów i włączył Sycylię do włoskiego państwa. Odział Czerwonych koszul, którymi dowodził w Palermo, miał w swoich szeregach około dwa tysiące tak zwanych picciotti – młodych wieśniaków, powstańców i  rzezimieszków.

This image has an empty alt attribute; its file name is Giuseppe-Garibaldi.jpg
fot. Giuseppe Garibaldi

Uzbrojone w lupary odziały picciotti miały swoje kryjówki w wapiennych skałach, zwanych po arabsku maha. I tak najprawdopodobniej powstało określenie mafia. Samą organizację Garibaldiego nazywano zaś squadri della mafia.

W 1863 roku powstała wystawiana w sycylijskim dialekcie sztuka teatralna o nazwie I Mafiusi della Vicaria. Komedia opowiada o życiu więziennym w Palermo i stowarzyszeniu, które posiada swoje rytuały i hierarchiczną strukturę. Wchodzący w jej skład mafiosi darzeni byli  respektem, narzucali swoje prawa, terroryzowali strażników i wymuszali pieniądze.

This image has an empty alt attribute; its file name is 09.jpg
fot. Sycylijczycy XIX w.

Po raz pierwszy słowa mafia oficjalnie użyto w 1865 roku w depeszy, określając ją jako zajadłe, tajne stowarzyszenie przestępcze. W 1901 roku włoski uczony Gaetano Mosca tak pisał o zjawisku, jakim jest mafia:

-Należy zauważyć, że słowem Mafia Sycylijczycy zamierzają wyrazić dwie rzeczy, dwa zjawiska społeczne, które można analizować oddzielnie, mimo że są ze sobą ściśle powiązane.

Mafia, a raczej istota mafii, jest sposobem myślenia wymagającym pewnej linii zachowania, takiej jak zachowanie dumy czy nawet zastraszanie w danej sytuacji. Z drugiej strony to samo słowo na Sycylii może również wskazywać nie na organizację specjalną, ale na połączenie wielu małych organizacji, które realizują różne cele, w trakcie których jego członkowie prawie zawsze robią rzeczy zasadniczo nielegalne, dopuszczając się nawet przestępstw kryminalnych.-

MAFIA PL

1 komentarz
  1. Bablofil mówi

    Thanks, great article.

Zostaw odpowiedź